Przeprowadzka!

Od jakiegoś czasu "Z górnej półki" oglądać można w nowej szacie pod adresem gorna-polka.pl

Jeśli macie w zakładkach lub powiadomieniach dotychczasowy adres mojego bloga z Blogspotu, zachęcam do zmiany - od dzisiaj stara wersja przechodzi w stan spoczynku.

Hitchcock #22: Rebeka (1940)

Trudno o lepszy debiut w Hollywood – adaptacja gotyckiej powieści Daphne Du Maurier zarobiła obłędną na te lata sumę 6 milionów dolarów, zdobyła 2 Oscary i 9 nominacji, a świeżo przybyłego do Stanów Hitchcocka na stałe ulokowała na mapie Fabryki Snów.

Hitchcock 1934-1939: U progu sławy

Pora domknąć kolejny, po Latach niemych (1925-1929) i Próbie dźwięku (1929-1932), rozdział w filmografii Hitchcocka. Okres przedwojenny to dla niego moment przełomowy - czas, kiedy uwolnił się spod ograniczającego kontraktu z Brytyjskim Instytutem filmowym i zawarł korzystną umowę z lokalnym oddziałem francuskiego studia Gaumont. Na jej mocy, mając do dyspozycji większą niż dotychczas swobodę twórczo-finansową, Hitchcock zrealizował serię wyrafinowanych thrillerów szpiegowskich, które przeszły do historii kina brytyjskiego.

Hitchcock #21: Oberża Jamajka (1939)

Ostatni film Hitchcocka sprzed wyjazdu do Stanów jest jednocześnie tym najbardziej rutyniarskim. Nieustanne starania i namowy Davida O. Selznicka zrobiły swoje – podczas realizacji „Oberży…”, Alfred myślami był już przy hollywoodzkim debiucie. Być może dlatego swój ostatni brytyjski film poddał bez walki – gdy warunki realizacji dyktować zaczął Charles Laughton, Hitchcock nie zaprotestował.

Twarze #1: Helen Mirren

Dobierając kolejne role, Helen Mirren od lat wierna pozostaje jednej zasadzie: wiek nie ma znaczenia. Widać to na zamieszczonych w tym wątku zdjęciach - od swojego pierwszego głośnego filmu, "Age of Consent" Michaela Powella z 1969, aż po nadchodzącą biografię Phila Spectora w reżyserii Davida Mameta, jej postacie nie zmieniają się. Mirren grywa kobiety silne, niezależnie, pewne siebie, pogodzone ze swoją seksualnością.

Hollywood (nie)znane #2: Olivia de Havilland i Joan Fontaine

Słynny konflikt pomiędzy Joan Crawford i Bette Davis, wbrew pozorom, nie jest tym najbardziej spektakularnym w historii Hollywood. Znacznie dłuższym i dalece bardziej bezkompromisowym rozłamem „pochwalić” mogą się siostry Olivia de Havilland i Joan Fontaine. Ich rywalizacja narodziła się we wczesnym dzieciństwie i trwa… do dziś, choć obie liczą sobie odpowiednio 96 i 95 lat. Nie wiadomo o o co poszło, ale polem bitwy, jak to w Hollywood bywa, stały się Oscary.

Hitchcock #20: Starsza pani znika (1938)

Przedostatni, przed wyjazdem do Hollywood, film Hitchcocka zrealizowany w Wielkiej Brytanii, pozostaje jednocześnie tym najbardziej znanym i – co często się pomija – najbardziej kompleksowym, przynajmniej dla tego etapu jego twórczości. I choć przez kolejne dziesięciolecia przylgnęła do „Starszej pani…” łatka kina niedzielnego (nie bez powodu - Hitch nigdy nie zrobił nic bardziej uroczego), to aura niezobowiązującej rozrywki stanowi tu tylko pierwszą z wielu warstw filmu, z których najważniejszą jest ta polityczna.

Hollywood (nie)znane #1: Archiwum

Jesienią ubiegłego roku na fanpage'u bloga pojawił się nieregularny cykl, w którym przybliżałem mało znane fakty i anegdoty z bliższej lub dalszej przeszłości Hollywood. Kolejne wpisy dotyczyły popularnych wówczas aktorek, filmów, sesji zdjęciowych, fotografów czy ogólnych trendów, często w ujęciu "spoza kadru". Po pewnym czasie pomysł zarzuciłem - zorientowałem się, że chwile, które próbuję ocalić od zapomnienia, zabija medium, jakie do tego wybrałem.

Dopóki piłka w grze (2012)

Nowy film z Clintem Eastwoodem ma charakterystyczną cechę niemal wszystkich jego ekranowych występów z ostatniego ćwierćwiecza – jako sędziwy idealista, aktor raz wtóry odkrywa, że do cyfrowego świata pasuje niczym analogowy zegarek. Jest jednak w jego melancholijnym jojczeniu, tęsknocie za dawnymi zasadami i ciągłej niezgodzie na galopującą rzeczywistość coś nieodparcie urokliwego. I potrzebnego. Tym bardziej szkoda, że sam film koncentruje się na nieco innych zagadnieniach.

Inspektor Gadżet #1: Joggingowy worek na śmieci

Kostiumów z „Poradnika pozytywnego myślenia” nie znajdziemy pośród tegorocznych nominacji do najważniejszych nagród branżowych, a to właśnie strój z tego filmu wzbudzał w ubiegłym sezonie największe emocje. Worek na śmieci, w którym bohater Bradleya Coopera uprawia jogging, przeszedł już do historii – od czasu premiery powstały na jego temat liczne anegdotki i parodystyczne skecze.

Hitchcock #19: Młody i niewinny (1937)

Kolejny film Hitchcocka – luźna adaptacja powieści kryminalnej Josephine Tey – pozwala dokonać pewnej podsumowującej obserwacji na temat czterech jego poprzednich dokonań. Oto bowiem okazuje się, że „Młody i niewinny” jest pierwszym jego zrealizowanym dla studia Gaumont kryminałem, niemającym politycznego nadbagażu. 

10 najgorszych strojów oscarowych

Subiektywny przegląd 10 najgorszych strojów oscarowych.
Kolejność chronologiczna.

10 najlepszych strojów oscarowych

Subiektywny przegląd 10 najlepszych kreacji oscarowych.
Kolejność chronologiczna.

Hitchcock #18: Tajny agent (1936)

Czwarty z rzędu wspólny thriller szpiegowski Hitchcocka i Charlesa Bennetta jest jednocześnie tym najbardziej kontrowersyjnym. Adaptacja popularnej powieści Josepha Conrada pod paroma względami wyprzedzała swój czas, dlatego premierę przyjęto z mieszanymi uczuciami. Dziś pozostaje jednym z najciekawszych dokonań Hitcha z tego okresu.

Bohaterem filmu jest tajemniczy pan Verloc (Oskar Homolka), zaangażowany terrorysta, który na co dzień wiedzie żywot… właściciela kina. Już w pierwszej scenie Verloc doprowadza do olbrzymiej awarii prądu w Londynie, a z kolejnych dowiadujemy się, że plany jego organizacji sięgają znacznie dalej. Pod względem fabularnym, na tym etapie jest to jeszcze dość przejrzysty kryminał, w którym stawką jest demaskacja utajnionej tożsamości. Żona bohatera (Sylvia Sidney) nie wie o jego drugim życiu, ale Scotland Yard jest już na tropie – w łaski pani Verloc niepostrzeżenie wkrada się pracujący pod przykrywką detektyw (John Loder).

Hitchcock długo bawi się w przeciąganie liny, klucząc pomiędzy trójką bohaterów, którzy wzajemnie się podchodzą – detektyw usiłuje zdemaskować kiniarza, kiniarz stara się wywieść w pole detektywa, a zakleszczona między fascynacją tym pierwszym, a przywiązaniem do tego drugiego kobieta usilnie chce ich zrozumieć. Na pół godziny przed końcem filmu dokonuje się jednak dość istotna wolta, która diametralnie zmienia ich wzajemne relacje i towarzyszące im motywy.

Hitchcock #17: Bałkany (1936)

Trzeci film Hitchcocka zrealizowany dla brytyjskiego oddziału Gaumontu nie jest tak dynamiczny jak "Człowiek, który wiedział za dużo" i tak wyrafinowany jak „39 kroków”, ale pod paroma względami okazuje się od nich ciekawszy i lepiej skonstruowany.

Zaczyna się od sfingowanej śmierci. Pisarz grany przez Johna Gielguda zostaje "uśmiercony" przez brytyjski wywiad i wysłany z tajną misją do Szwajcarii. Tam poznaje "przydzieloną" mu żonę (Madeleine Carroll) i sprzymierzeńca (Peter Lorre), z którymi wytropić ma niemieckich szpiegów. Jak to jednak u Hitchcocka bywa, nic nie jest takie, jakim się początkowo wydaje, a seria "tożsamościowych" pomyłek prowadzi do drastycznych konsekwencji. Hitch i współpracujący z nim po raz kolejny Charles Bennett nakładają kolejne warstwy prawdy jedną drugą, dodają do nich ślepy przypadek, a następnie przyglądają się czy i jak odnajdą się w tej plątaninie ich bohaterowie.

Obserwowanie trójki głównych bohaterów staje się w pewnym momencie clou seansu, a następująca w jego połowie bezsensowna i przypadkowa zbrodnia - ciekawym określnikiem ich charakterów. Ktoś będzie zbrodnią wstrząśnięty, kogoś innego w ogóle nie obejdzie...

7 ulubionych komiksów 2012

Nie jestem pewien, czy przeczytałem wystarczającą ilość albumów i czy w ogóle mam ku temu odpowiednie kompetencje, dlatego zamiast tworzyć jakąś wielce kontrowersyjną listę najlepszych komiksów minionego roku, postanowiłem wyszczególnić te, które - po prostu - najbardziej mi się podobały.

Kolejność przypadkowa. 

Bez końca

Gdyby William S. Burroughs tworzył komiksy, wyglądałyby pewnie tak, jak ten. Znakomity debiut Pawła Garwola i Romana Lipczyńskiego splata w sobie obsesyjne przywiązanie do detalu i paranoje wynikające z codziennej rutyny, ale jednocześnie jest to twór autonomiczny, zatopiony w tłumionych lękach pokolenia dzisiejszych dwudziesto- i trzydziestoparolatków. Dla mnie debiut roku.

Rozmówki polsko-angielskie

Autobiograficzny cykl anegdot zarobkowych z Wielkiej Brytanii, gdzie debiutująca tym komiksem Agata Wawryniuk udała się przed laty z przyjaciółmi. Czasem bywa śmiesznie, czasem strasznie, ale niczego nie dyktuje tu - w przeciwieństwie do kilku głośniejszych rozliczeniówek tego typu - żal czy złość. Wspaniałe są za to detale - Wawryniuk celnie i sumiennie, choć rzadko w krzykliwy sposób, tropi absurdy brytyjskiego rynku pracy i polskiej nań inwazji, a pomysłowe kadry często służą jej za zręczną metaforę. Gdyby w Polsce istniał komiks "środka" (bo nie oszukujmy się, to u nas wciąż ekskluzywna, kulturalna nisza), tak właśnie mógłby wyglądać.

Hitchcock #16: 39 kroków (1935)

"39 kroków", najpopularniejszy z brytyjskich filmów Hitchcocka, stanowi naturalne przedłużenie wątków i możliwości podjętych rok wcześniej w "Człowieku, który wiedział za dużo". Alfred miał trochę czasu, by oswoić się z wolnością i budżetem, jakie gwarantował mu świeży kontrakt z brytyjskim oddziałem studia Gaumont, dlatego tym razem udało mu się uniknąć popełnionych przy tamtym projekcie błędów.

Oba filmy sporo łączy. Podobnie, jak w przypadku "Człowieka…", Hitchcock podjął współpracę z utalentowanym dramaturgiem i scenarzystą Charlesem Bennettem. O ile jednak przy fabule poprzedniego ich filmu pracowały jeszcze cztery inne osoby, tutaj za scenariusz odpowiadał wyłącznie on. Zmiany widać gołym okiem: intryga jest ciekawsza, bardziej żwawa i zaskakująca. Bennettowi można też przypisać obecność pierwszego z hitchcockowskich McGuffinów, czyli motywu popychającego fabułę, ale nie mającego nań żadnego wpływu. W tym przypadku jest nim sam tytuł, odwołujący się do nazwy organizacji szpiegowskiej, którą zdekonspirować chce główny bohater.

"39 kroków" to najdoskonalszy z thrillerów szpiegowskich, jakie Hitchcock z Bennettem zrobią w latach 30. (a będą to jeszcze m.in. "Tajny agent" czy "Bałkany") i wyraźny krok naprzód w stosunku do kilkunastu filmów nakręconych przez Hitcha dla British International Pictures. 

Hitchcock #1-15: Archiwum

W czerwcu na facebookowym fanpage’u bloga zapoczątkowałem cykl, w którym opisywałem kolejne tytuły z filmografii Alfreda Hitchcocka. Wpisy pojawiały się średnio trzy razy w tygodniu, a filmy dobierane były w kolejności, w jakiej zostały nakręcone. "Projekt" miał zakończyć się około października, ale ze względu na osobne obowiązki, w pewnym momencie musiałem go zawiesić. Teraz pora do niego wrócić.

Cykl podejmuję od numeru #16 - "39 kroków". Poprzednie odsłony (#1-15) zgromadzone są tutaj:

Hitchcock #1-8: 1925-1929. Lata nieme

Hitchcock #9-14: 1929-1932. Próba dźwięku

Hitchcock #15: ostatni wpis, o filmie "Człowiek, który wiedział za dużo"